Hususi uzay firmaları ve yeni nesil uzay araçları, Ay’a doğru şekilde inmenin ne kadar zor bulunduğunu tekrardan öğreniyor.
Geçtiğimiz günlerde Ay’a iniş icra eden Amerikan Intuitive Machines’in uzay aracı, inip yana yattıktan 35 saniye sonrasında yukardaki fotoğrafı paylaştı. İniş aracı indikten sonrasında yana yatmış olduğu için, görevin beklenenden erken biteceği düşünülüyor. Houston’dan görevi yöneten ekip, güneş panelleri ışık alamayana dek veri toplamaya devam edeceklerini belirtiyor.
Gelen bilgilere bakılırsa Dünya ve Ay’ın pozisyonu sebebiyle Odysseus adında olan araçla olan bağlantının, önümüzdeki salı günü itibarıyla kesileceği düşünülüyor.
Her ne kadar bazıları bu iniş denemesinin başarısını eleştirse de, NASA başkanı Bill Nelson inişin muhteşem olduğu yönünde açıklamada bulunmuş oldu. Japonya’nın SLIM Ay aracı da geçtiğimiz ay inişini “tepetaklak” olsa da gerçekleştirmişti.
Central Florida Üniversitesi’nden gezegen bilimci Phil Metzger, inişin zorluğunu şu sözlerle açıklıyor: “Bir iniş aracı yana eğildiğinde, eylemsizlik kuvvetleri onu iter, yerçekimi ise ayaklarını düz bir halde aşağı çeker. Ay’da yerçekimi 6 kat azdır, sadece eylemsizlik kuvvetleri azalmaz. *Ay’da her şey 6 kat daha eğilmeye uygun.* Ay’da da Dünya’daki kadar dengeli olmasını istiyorsanız, eylemsizlik kuvvetlerini donanımınızın Dünya’da çalıştığından ALTI kat daha azca azaltmayı *planlamalısınız*.”

Odysseus, Malapert A kraterinin yakınındaki iniş alanının 2 km yakınına kadar gelmeyi başardı. Bu bölge, birçok özel şirket ve ülkenin gözünü diktiği Ay’ın güney kutbuna 320 km mesafede bulunuyor. Bu bölge ihtiva ettiği buzdan dolayı, gelecek görevlerde içme suyu, hava ve roket yakıtı üretilebileceği için büyük bir ehemmiyet taşıyor.
Uçuşta yaşanmış olan sorunlara karşın başarı göstermiş olması, NASA’nın Ay’a çeşitli yükler göndermek için hususi şirketlerle çalmış olduğu Ticari Ay Yükü Hizmetleri girişimine olan itimatı de tazelemesi sebebiyle ehemmiyet taşıyor. NASA bu girişimle, 2026 ve sonrasında Artemis göreviyle astronotları Ay’a göndermeye hazırlamak için Ay görevlerini rutin bir hale getirmeyi hedefliyor.
Elisha Sauers’ın haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.