Beraber müzik yapmış olduğu grubun üyelerinin bir çok 90’lı yıllarda “süratli yaşa genç öl” felsefesini benimsemişti. Sadece grubun gitaristi Valter Longo, arkadaşlarından birazcık farklıydı. O kafayı eğlenmeye değil uzun yaşamaya takmıştı. Nitekim, birkaç yıl sonrasında gitarını bir kenara bırakıp biyokimya kariyerine odaklanacaktı.
Ortalama 30 senedir uzun yaşam üstüne emekler yürüten Longo, bilhassa ülkesi İtalya’daki insanların beslenme alışkanlıkları üstüne çalışıyor.
Bugün bir gerontoloji profesörü olan Dr. Longo, South Carolina Üniversitesi Uzun Yaşam Enstitüsü’nün direktörü. Bununla beraber Milano’da bir kanser enstitüsünün de yöneticisi olan 56 yaşındaki Dr. Longo, “Yaşlanma üstüne çalışmak için İtalya mükemmel bir yer” dedi.
Hakkaten de İtalya, dünyada yaş averajının en yüksek olduğu ülkelerden biri. Üstelik ülkenin çeşitli bölgelerinde yaşayan, 100 yaşını aşmış pek oldukça şahıs bulunuyor. Bu özellikleriyle İtalya, gençlik pınarının ardında koşan araştırmacıların ilgisini çekiyor.
Uzun yaşamı sürdürmenin sırlarıyla ilgili emekler hemen hemen oldukça yeni. Bundan dolayı hangi yolun etkili olduğuna dair birçok değişik kuram bulunuyor. Dr. Longo, Hafifçe İtalyan olarak malum modelin önde gelen savunucularından.
1990 senesinde dünyada 100 yaşına ulaşan insan sayısı 92.000’di. 2015 senesinde bu sayı 450.000’in üstüne çıktı. Birleşmiş Milletler Nüfus Dairesi verilerine nazaran 2021 itibariyle dünya genelinde 100 yaşın üstündeki insan sayısı 620.000’i aştı. 2030 yılına kadar asırlık insanların sayısının 1.000.000’u geçeceği tahmin ediliyor.
16 YAŞINDAYKEN BİR TUHAFLIK FARK ETTİ
Aslına bakılırsa Dr. Longo, oldukça genç yaştan beri yaşlanmanın gizemlerine kafa yoruyor.
Cenova’nın kuzeydoğu kıyısında büyüyen Longo, her yıl yaz tatillerinde aile büyüklerini ziyaret için Kalabriya’ya gidiyordu. Bir yaz tatilinde 70’lerinin ortalarındaki dedesinin ölümüne tanık olan Dr. Longo, “Muhtemelen oldukça önlenebilir bir şeydi” dedi.
Dr. Longo 16 yaşlarındayken akrabalarının yanına ABD’nin Chicago eyaletine taşındı. Burada garip bir şey fark etti. Orta yaşlı akrabaları bolca oranda işlenmiş et ve şekerli içecekten oluşan “Chicago rejimi” ile besleniyordu ve Kalabriya’daki akrabalarında asla görmediği diyabet, kardiyovasküler hastalıklar benzer biçimde sorunlarla savaşım ediyordu.
Dr. Valter Longo
Bu zamanda çeşitli gece kulüplerinde gitar çalan Dr. Longo, North Texas Üniversitesi’nin caz gitarı programına kabul aldı. Teksas’tayken daha da fena beslenmeye süregelen Dr. Longo, bir süre sonrasında müzik eğitimini yarıda bırakarak aslolan tutkusu olan yaşlanmaya odaklandı.
Los Angeles’ta bulunan California Üniversitesi’nde biyokimya doktorasını tamamladıktan sonrasında South California Üniversitesi’nde yaşlanmanın nörobiyolojisi üstüne uzmanlaştı.
BAKLİYATLAR VE BALIK
Başlangıçta meslektaşlarından gelen tepkilere göğüs germek zorunda kalsa da zaman içinde beslenmenin yaşlanmayı tersine çevirmekteki tesirleri mevzusunda öncü uzmanlardan biri haline gelen Dr. Longo, 10 yıl kadar ilkin Cenova’da yaşayan ve yaşlanmakta olan ebeveynlerine daha yakın olmak için Milano’da bulunan IFOM Onkoloji Enstitüsü’nde de çalışmaya başladı.
Cenova çevresinde yaşayanların balık ağırlıklı beslenme modelinin ve Kalabriyalıların bakliyat tüketiminin kendisine esin verdiğini belirten Dr. Longo, İtalya’nın bir yaşlanma laboratuvarı benzer biçimde bulunduğunu belirterek, “Genler ve beslenme; inanılmaz…” ifadelerini kullandı.
Öte taraftan Dr. Longo, işlenmiş etler, lazanya, kızarmış sebzeler benzer biçimde ürünlerden oluşan çağıl İtalyan rejiminin, pek oldukça hastalığın sebebi bulunduğunu da ortaya koydu.
Dr. Longo’ya nazaran günümüzde İtalyanlar gerçek Akdeniz rejimiyle beslenmiyor
YALANCI ORUÇLA YAŞLANMA HASTALIKLARI ÖNLENEBİLİR Mİ?
Dr. Longo, yaşlanmayı düzenleyen genlerin tespitinin yanı sıra bitkiler ve kuru yemişlere odaklı bir beslenme modeli benimsiyor. Besin takviyeleri ve karalahana krakerleriyle desteklenen bu beslenme modeli orucu yansılamak ediyor. Bu sayede hücreler zararı dokunan yüklerinden kurtulup gençleşebiliyor. Kendi geliştirdiği ürünlerin patentini alıp piyasaya devam eden Dr. Longo bununla beraber oldukça satan “The Longevity Diet” kitabının yazarı ve oruç modeli beslenmenin öncülerinden kabul ediliyor.
Dr. Longo geçtiğimiz ay Nature dergisinde piyasaya çıkan makalesinde, atalarının yaşamış olduğu Kalabriya da dahil pek oldukça coğrafyadan yüzlerce yaşlı kişinin katılmış olduğu klinik denemelerin sonuçlarına yer verdi. Araştırma özetle, Dr. Longo’nun geliştirdiği “yalancı oruç” yaklaşımının biyolojik yaşı azaltıp yaşlanmayla ilişkili hastalıkları bertaraf edebileceğini ifade ediyordu.
Dr. Longo’nun kurucusu olduğu Milano merkezli vakıf, kanser hastaları için hususi rejimler hazırlamanın yanı sıra İtalya’daki şirketlere ve okullara danışmanlık yapıyor. Burada amaç günümüzde İtalyanların çoğunun bihaber olduğu Akdeniz diyetini tekrardan yaygınlaştırmak.
İnsanların daha uzun yaşamış olduğu, 100 yaşına ulaşanların sayısının daha çok olduğu bölgeler “mavi bölgeler” olarak adlandırılıyor. Mavi bölgeler sıralamasında İtalya’nın Sardinya Adası, Yunanistan’ın İkaria Adası, Kosta Rika’daki Nicoya Yarımadası, ABD California’dan Loma Linda ve Japonya’nın Okinava Adası yer ediniyor. Bu bölgeleri inceleyen uzmanlar, uzun yaşayan insanların kuvvetli ilişkiler sürdürdüğünü, aileleri ve yakın çevreleri ile güvene dayalı yazışma kurduklarını tespit etti.
Grafik: Harun Elibol
GERÇEK AKDENİZ DİYETİ UNUTULDU
Dr. Longo, The New York Times’a yapmış olduğu açıklamada, “İtalya’da neredeyse asla kimse Akdeniz rejimiyle beslenmiyor” dedi. Bilhassa ülkenin güneyindeki evlatların çoğunun obez olduğuna dikkat çeken Dr. Longo, pizza, makarna, protein, patates ve ekmek ağırlıklı beslenmenin yaygınlaştığını söylemiş oldu.
Dr. Longo’nun vakfında vazife icra eden beslenme uzmanı Dr. Romina Cervigni, önerdikleri beslenme odelinde nohut, fasulye benzer biçimde atalık baklagillerin mühim yer tuttuğunu belirterek, “Akdeniz rejiminin orijinal haline oldukça benziyor, şu anki haline değil” dedi.
Dr. Longo’nun teorisine nazaran, İtalya’nın minik kasabalarında yaşayan ve birçoğu birbiriyle akraba olan yaşlılar bir uzun yaşam genomuna haiz. Dahası İtalya’nın cenk ve kıtlık yıllarını görmüş olan bu yaşlıların, hayatlarının erken dönemlerindeki beslenme düzenleri de bunda etkili olmuş olabilir.
Gençlikte açlıkla sınanmış ve eski moda Akdeniz rejimiyle beslenmiş bu kişilerin, cenk sonrası devrin kuvvetli ekonomisinde proteinler ve yağlarla beslenip çağıl ilaçlarla tedavi olduklarından sıhhatli yaşlanıp uzun bir yaşam sürüyor olması olası.
Sadece Dr. Longo bunun, “tekrar asla görmeyeceğiniz tarihsel bir rastlantı” de olabileceğini belirtti.
İtalya yaşlı nüfusun oranının yüksek olduğu ülkelerden biri
“120, 130 YAŞIMA KADAR YAŞAMAK İSTİYORUM”
Misyonunun gençliği ve sağlığı uzatmak bulunduğunu vurgulayan Dr. Longo, bu hedefin sonucunda dünyanın zenginlerin asırlarca yaşayabildiği, çocuk sahibi olmaya sınırlamalar getirilmiş ürkütücü bir yer haline gelebileceğini altını çizdi.
Dr. Longo’ya nazaran daha kısa vadeli bir senaryo ise dünya nüfusunun iki gruba ayrılması. İlk gruptakiler bugün olduğu benzer biçimde 80’li yaşlarına kadar yaşayıp, yaşlılık hastalıklarıyla savaşım edecek. İkinci gruptakiler ise oruç benzeri rejimler ve bilimsel gelişmeler yardımıyla oldukça sıhhatli bir halde 100 hatta 110 yaşını görecek.
Dr. Longo başkalarına verdiği beslenme tavsiyelerini kendisinin de uyguladığını ve bu sayede ikinci grupta olmayı umduğunu ifade ederek, “120, 130 yaşıma kadar yaşamak isterim. İnsan paranoyak oluyor şu sebeple hepimiz, ‘Doğal ki minimum 100’e kadar yaşaman lazım’ diyor. 100 yaşına kadar yaşamı sürdürmenin ne kadar zor bulunduğunu fark etmiyorsunuz” dedi.
The New York Times’ın “To Live Past 100, Mangia a Lot Less: Italian Expert’s Ideas on Aging” başlıklı haberinden derlenmiştir.
