PARA RÖPORTAJ/ 1872 senesinde Viyana’da kurulan global konsolide cirosu 650 milyon euro’ya ulaşan TÜV Austria, Türkiye’de 25 senedir TÜV Austria Turk unvanıyla etkinlik gösteriyor. Sanayi, enerji, altyapı, otomotiv, ulaşım, eğitim, belgelendirme, yaşam ve sürdürülebilirlik alanlarında hizmetler veriyor. Vasıta, tekne ve yat ekspertiz hizmetleri alanında oldukça iddialı. TÜV Austria Turk, kazandığını Türkiye’de yatırıma dönüştüren bir şirket. Türkiye’ye geldiğinden bu yana asla kâr transferi yapmamış. Örnek bir siyaset izlemiş. Bugün Türkiye’de bin 100 kişiyi istihdam ediyor. Meydana getirilen yatırımlarla kısa sürede bu sayı bin 500’e çıkması planlanıyor. TÜV Austria Turk’un başlangıcında Yankı Ünal var. Yankı Ünal bununla beraber TÜV Austria Group Asya & Afrika Bölge Müdürü görevini de yürütüyor. Şirket Yankı Ünal’ın Türkiye Müdürü olmasından sonrasında süratli bir gelişme sürecine girmiş. Araç muayene istasyonlarının ihalesi 2025 senesinde yenilenecek. TÜV Austria Turk’un bu ihale için hazırlık yaptığını belirten Yankı Ünal ile TÜV Austria Turk’un gelecek planlarını ve yatırımlarını konuştuk…
-Bizlere TÜV Austria’dan bahseder misiniz? Türkiye’de ne zamandır etkinlik gösteriyorsunuz?
TÜV Austria 1872 senesinde Viyana’da kurulmuş global bir şirket. Konsolide cirosu 650 milyon euro’ya ulaşıyor. 30’dan fazla ülkede bilfiil kendisi, 16 ülkede partnerleriyle beraber etkinlik gösteriyor. Türkiye pazarında ise yüzde 100 iştiraki olan TÜV Austria Turk ile hizmet veriyor. 1998 yılından bu yana Türkiye’de etkinlik gösteriyor. Türkiye, TÜV Austria Group için kilit ülkelerden biri. Şirket, Türkiye üstünden, Asya ve Afrika dahil bölgedeki 20’den fazla ülkeyi yönetiyoruz. Türkiye’deki ve bölgedeki tüm büyük projelerin içinde bir iş ortağı olarak içeriyor.
-Türkiye’de şimdiye kadar yaptığınız yatırımlardan bahseder misiniz? Ne kadarlık yatırım yaptınız, toplam istihdam sayınız nedir?
TÜV Austria bir vakıf kuruluşu. Gelir transferi yapmıyor. Şimdiye kadar Türkiye’de kazandığını Türkiye’ye yatırdı. 2009’dan bu yana 36 milyon euro’luk yatırım yapılmış oldu. Bu yıl 4.5 milyon euro kesinleşen yatırım miktarımızla beraber önümüzdeki süreçte bu yatırımı 7 ile 10 milyon euro’ya tamamlamayı hedefliyoruz. Yatırımlarımızı ve hedef odaklı şirket satın alımlarımızı genişletmiş bir planla ilerliyoruz. Bu kapsamda değişik sektörlerde de olmayı bilhassa TÜV Austria’nın bağımsız denetleme, belgelendirme sistemleri ile daha da kuvvetli kılacağımız alanlarda olmak için araştırmalarımızı yapıyoruz. Yatırım ve gelişme hedeflerimiz doğrultusunda önümüzdeki süreçte şirket satın alımlarını devam edeceğiz. Bugün itibarıyla Türkiye’de kadrolu çalışan sayımız bin 100. Kısa vadede istihdamı bin 500’e çıkarmayı hedefliyoruz. Proje bazlı çalışanlarla beraber bu sayı 2 bin 500’e ulaşıyor.
-TÜV Austria açısından Türkiye’nin önemi ve yeri nedir?
Türkiye’yi, tek bir ülke olarak değil; Orta Asya, Orta Doğu ve Afrika’ya oluşturulan bir ‘merkez ülke’ olarak görüyoruz. Bu bakış açımızın hem şirketimize hem ülkemize katkısı olacaktır. Türkiye’de sanayi, besin ve mühendislik alanlarında şirket yatırımları yapmayı hedefliyoruz. Bu yatırımları yaparken önceliğimiz; bu şirketlerin belirli alanlarda gelişmiş, gelişme potansiyelini sürdürebilen, internasyonal hedef ve vizyonumuzla uyuşması. Bu kriterleri karşılayan şirketleri, satın alma kanalıyla yatırımlarımıza devam edeceğiz. Bu odakta, 2009’dan bu yana Türkiye’de ortalama 36 milyon euro’luk bir yatırım yaptık.
-Hangi sektörlere hizmet veriyorsunuz? Hangi projelerde yer aldınız?
Sanayi, enerji, altyapı, otomotiv, ulaşım, eğitim, belgelendirme, yaşam ve sürdürülebilirlik alanlarında etkinlik gösteriyoruz. Elektronikten kimyaya, turizmden inşaata, tekstilden sağlığa neredeyse her sektöre hizmet veriyoruz. Grup, şirketlerin ürün ve hizmetlerinin güvenilirliğini ve rekabet enerjisini çoğaltmak suretiyle; internasyonal ve ulusal akreditasyon ve yetkileri ile kontrol, denetim, belgelendirme, sertifikasyon, muayene, uygunluk değerlendirme, denetim, nezaret ve eğitim çözümleri de sunuyoruz. Türkiye’de şu an devam eden ve tamamlanmış tüm büyük projelerde imzamız var. 2022 senesinde hizmete giren 1915 Çanakkale Köprüsü, TANAP Projesi, Akkuyu Nükleer Santrali, Zonguldak Filyos Vadisi Projesi, Internasyonal Boru Hatları projeleri şeklinde Türkiye’nin ve dünyanın mühim projelerinde teknik denetim, nezaret, sertifika ve onaylarımızla yer aldık. Ürün bazında ise ISO 500’de yer edinen Türkiye’nin önder kuruluşları ile çalışıyoruz. On binlerce değişik ürünün belgelendirmesini sağlıyor, hizmet yelpazemizdeki tüm hizmetlerimizle neredeyse her sektörde 20 binden fazla müşterimize çözüm ortağı oluyoruz.
-Denizcilik sektörüne yat ve tekne ekpertiz işine girmişsiniz. Bu alanda neler yapıyorsunuz?
2022 senesinde Bodrum Denizcilik ile ortak olarak TÜV Austria Marine ve TÜV Austria Ekpertiz şirketlerini kurduk. Artık hem karada hem denizde hizmet veriyoruz. TÜV Austria Marine, dünyanın dört bir tarafındaki yatlar için satın alma ekspertizi, kontrol ve laboratuvar hizmetleri, eğitim ve sertifikasyon hizmetleri çerçevesinde denetim hizmeti veriyor. Yat üretiminde dünyada üçüncü sırada yer edinen Türkiye, 5 milyar dolarlık pazar ebatlarına koşuyor. Siparişler sebebiyle imalatçıların 2025 yılına kadar dolu olması ise ikinci elde hareketliği artırdı. Dolayısıyla ikinci el yat alım satımlarında uzman görüşüne gerekseme doğuyor. Buradaki açığı kapatmayı hedefliyoruz. Bir tekne almanız halinde durum analizini yapmak, teknenizin yapım aşamasında ne durumda bulunduğunu belirlemek ya da teknenizle kaza yaptığınızda durum tespitini ve tamirat sırasındaki nezaretlerini yapma şeklinde hizmetler sunuyoruz. Türkiye’de hatta Avrupa’da hemen hemen kurumsallaşmamış bir alan. Beklentimiz oldukça yüksek, sonraki adımlarımız bilhassa Akdeniz kıyısına; Yunanistan, Hırvatistan, İtalya ve İspanya’ya açılmak olacak.
-İkinci el otomobil alım satımına dönük ekspertiz hizmeti veriyorsunuz. Kaç tane ekspertiz istasyonunuz var. Burada bayilik verecek misiniz?
Şu anda ikinci el otomobil alım satımına dönük ekspertiz hizmeti veren istasyon sayımız 12. Bu sayıyı 40’a çıkarmak istiyoruz. Burada agresif bir gelişme öngörmüyoruz. Bayilik veriyoruz. Pazarın büyümesi ile birlikte Tecim Bakanlığı vasıta alış-satışta ekspertizi mecburi hale getirdi. Bizlerin de sektör ve hizmet alanımızı genişletme stratejimiz çerçevesinde TÜV Austria Ekspertiz firmamızı kurduk. İstanbul Kartal’daki merkez şubemizde ikinci el araçlar için ekspertiz hizmeti veriyoruz. Bayilik yapılanması sürecimiz hızla devam ederken İzmir ve Ankara başta olmak suretiyle ilerleyen dönemde 11 büyük şehirde kuvvetli bayilerimiz ile son kullanıcılarımıza ve kurumsal firmalara hizmet vermeyi planlıyoruz.
-TÜV Austria globalde vasıta muayene içinde de var. Bu hizmet Türkiye’ye de gelecek mi?
Globalde vasıta muayene hizmeti de veriyoruz. Altyapımız var. Türkiye’deki vasıta muayene istasyonlarının işletme süresi 2025 senesinde doluyor. TÜV Austria olarak bu ihaleye hazırlanıyoruz. Türkiye’de vasıta muayene istasyonlarına talibiz.
-2023 iyi mi geçiyor, yıl sonu hedefleriniz nedir?
2022 yılı ekonomik açıdan hem dünya hem Türkiye için oldukça sıkıntılı bir yıldı. Bu zor yılı TÜV Austria Türk olarak kârlı kapatmayı başardık. 2023 yılının ilk çeyreği de öngördüğümüz şeklinde bir büyümeyle geçti. Geniş satın alan portföyümüz ve hitap ettiğimiz pek oldukça sektörün de gelişme kapasitesine bağlı ve eş zamanlı olarak gerek mevcut iş birliklerimiz gerek yeni büyük projeler ve ihracatla birlikte bu yılı da bir başarı hikayesi ile kapatmayı hedefliyor, planlarımızı da buna bakılırsa yapıyoruz. Bir vakıf şirketi olduğumuzdan, ülkemizdeki kazancımızı gene vatanımızda bırakıyoruz, kontrol ve laboratuvarlar kuruyoruz. Yetkinlik alanlarımızı genişletirken, teknik altyapımızı yeniliyor, yetişmiş ve yetişecek teknik uzman ve insan kaynağına odaklanıyoruz. Yatırımlarımızı kendi öz sermayemizle yaparken, herhangi bir dış borç alımı yada kredi kullanımı yapmıyoruz. Önümüzdeki iki yıl içinde yapacağımız yatırımlar, büyük boyutlarda olacak. Toplamda 10 milyon euro’luk bir yatırım öngörüyoruz.
-Geçen yıllarda vagon testleri ile ilgili çalışmalarınız bulunduğunu belirtmiştiniz. Vagon testine başladınız mı?
Demiryolu testleri hizmetleri, bilhassa vagon testleri mevzusunda da yatırım planımız var. Bu testlerin Türkiye’deki demiryolu piyasasına büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Bu yatırım için Eskişehir ya da Ankara’yı hedef lokasyonlar olarak belirledik. Maalesef Türkiye’de üretilen bazı ürünler, hala yurtdışında kontrol ediliyor ki bu da ürünün yurtdışına gitmesi demek. Doğrusu tüm Ar-Ge’si, üretimi burada yapılıyor fakat kontrol hizmeti olmadığı için ürün yurtdışına gönderilmek zorunda kalınıyor. Kontrol yaptırmadığı vakit ürünün satışı gerçekleşemiyor. Yurtdışı testlerin bedelleri {hiç de} azca değil. Bazı testler için, mesela bilhassa demiryolu testleri için kimi zaman ürün başına 100-150 bin euro ödemek zorunda kalıyoruz. Elimizden geldiğince bu alanda Türkiye’de emek harcamayı hedefliyoruz. Demiryolu ve öteki alanlarda kontrol hizmetleri için çeşitli laboratuvar projelerimiz var. Planlandı, onayı alındı şu an kurulma aşamasında. Böylece testler için her yıl dışarıya giden minimum 25 milyon euro’luk bir kaynağın Türkiye’de kalmasını sağlayacağız. Temel yaklaşımımız, Türkiye’de olmayan hizmetleri getirmek. Mesela bugün tüm dünyada mühim konulardan biri, karbon ayak izinin hesaplanması. Biz bu süreci başından beri takip ediyoruz. Şu anda ekibimize katılacak yeni eksperlerimizi yetiştiriyoruz. Türkiye’de hemen hemen olmayan alanlarda eksperler yetiştirerek büyümeyi hedefliyoruz.
Yankı Ünal kimdir?
1978’de Ankara’da doğan Yankı Ünal, 2009 senesinde Yeditepe Üniversitesi Internasyonal İlişkiler Kısmı’nden mezun oldu. Marmara Üniversitesi’nde Internasyonal İlişkiler programında master derecesini alan Ünal, 20 senedir sertifikasyon sektöründe çalışıyor. 2006’da SGS Türkiye’de Internasyonal Kontratlar Müdürü olarak kariyer hayatına süregelen Ünal, firmanın 2014 yılına kadar Satış ve Pazarlama Müdürü olarak etken süreçlerini de yönetti. Ünal, belgelendirme ve sertifikasyon sektöründe global bir kurum olan, 1872 senesinde Viyana’da kurulan TÜV Austria Group’ta 2014’te Genel Müdür olarak göreve başladı. TÜV Austria Group, Türkiye pazarında 25 senedir yüzde 100 iştiraki olan TÜV Austria TURK ile etkinlik gösteriyor. TÜV Austria TURK’te 10 senedir üst düzey yöneticilik icra eden Ünal, 2019’de Ülke Müdürü olarak atandı. Ünal, bu süreç itibarıyla TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü olarak çalışmalarına devam ediyor.
“SyberCode ile global pazarlara açılacağız”
TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü Yankı Ünal, “Beş yıl ilkin bünyemize kattığımız SyberCode şirketi ile BT altyapıları, organizasyonel ve teknik data güvenliği, suni zekâ (AI) uygulamaları ve veri koruma mevzularında hususi ihtiyaçlara çözümler sunuyoruz” diyor. Ünal, şunları söylüyor: “Türkiye’de ürettiğimiz ürünlerin global pazarda ihracatını yapacağız. TÜV Austria SyberCode ile dünyada tanınan, saydam, anlaşılabilir bir yazılım ve güvenlik şirketi olmayı hedefliyoruz. Vatanımızda yazılım sektöründe genç beyinlerin bilhassa başka ülkeleri tercih ederek bir beyin göçünün süregeldiği şu dönemde hedefimiz bu genç beyinleri Türkiye’de daha çok katma kıymetli projelere yönlendirerek, beyin göçünü tersine çevirebilmek.”
“Akademi’den 13 bin 960 şahıs eğitim sertifikası aldı”
2016’da kurulan TÜV Austria Turk Akademi ile kalite, kişisel gelişim, finans, yöneticilik ve insan kaynakları alanlarında akredite sertifika programlarında eğitimleri veriliyor. TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü Yankı Ünal, şu detayları veriyor:
“Mavi Akademi’nin 23 senedir edinmiş olduğu 50 Mesleki Yeterlilik Kurumu yetkileri, personel seçme ve yerleştirme tecrübesi ile birleştirerek yolumuza devam ediyoruz. Meslek edindirme, yetkinlik sınavları, bakanlık onaylı ilkyardım, İSG eğitimleri, internasyonal onaylı kalite programlarını ve kişisel gelişim eğitimlerini tek çatı altında biriktirerek bir platform üstünden uygunluk değerlendirmede öncü kurum olarak hizmet veriyoruz. Kurulduğundan bu yana TÜV Akademi’de toplam 92 bin 871 gün ile TÜRKAK onaylı 23 bin 968 saat eğitim hizmeti sunduk. Bu eğitimlerin sonrasında 13 bin 960 şahıs eğitim sertifikası ve 13 bin 854 şahıs de mesleki yeterlilik belgesi aldı.”
Ilkin ‘Lisans’ görüşmesi yapılıyor
TÜV Austria Oto Ekspertiz sistemine katılmak isteyen yatırımcı adayları ile ilk olarak karşılıklı ‘Lisans’ görüşme sürecini başlatılıyor. Yatırım yapılması planlanan kent ve bölge hakkında lüzumlu değerlendirmeleri yaptıktan sonrasında, ‘Ön Protokol’ imzalanıyor. TÜV Austria Asya&Afrika Bölge Müdürü Yankı Ünal, “En mühim kriterlerden kabul edilen iş yeri değerlendirme süreci ve inşaat maliyetlerini yatırımcı ile paylaşıyoruz” diyor. Ünal, şu şekilde konuşuyor:
“Bu süreçler sonunda karşılıklı onay verilmesi durumunda, projenin uygulama aşamasına geçiyoruz. Lokasyonun kurumsal kimliğimize uygun şekilde tadilat süreci bittikten sonrasında TÜV Austria Ekspertiz tarafınca makine kurulumlarını yapmış olup tesisi hazır hale getiriyoruz. Açılış öncesi lüzumlu eğitimleri de bu süreçte tamamlıyoruz. Ekspertiz işlemlerinin yapılacağı alanın TS 13805’e bakılırsa 70 metrekareden azca olmaması gerekmektedir. Alan kişi kabul alanı, bekleme alanı, personel odası ve tuvaletler olarak hazırlanacak toplumsal alanlar için minimum 40 metrekare alana gerekseme duyulmaktadır. Ekspertiz merkezinin oto alım-satımının yoğun olduğu bölgelerde seçilmesi ehemmiyet arz etmektedir.”
