Altında tarihi rekor beklentisi – Para Dergi

PARA FİNANS/ BARIŞ ERGİN Güvenli liman altın, Türkiye’de rekordan rekora koşuyor. Onsu küresel ölçekte 1.950 dolar seviyelerine çıkan altının gramı da serbest piyasada 1.700 liraya kadar dayandı. Yılbaşından bu yana hedeflediği 2 bin dolara FED’in güçlü faiz artışları nedeniyle bir türlü ulaşamayan ons altın için durgunluk sona ermek üzere. FED’in faiz artışında sona doğru yaklaşması ile birlikte ve dünyanın en büyük altın tüketicisi Hindistan’da yaklaşan düğün sezonu, yatırımcıları altına çekmeye devam ediyor. Fiyatlarda yükseliş beklentisi oldukça güçlü. Kısa vadede onsun 1.980 dolar barajını aşması bekleniyor. Gram altın yılbaşından bu yana yüzde 49, geçen yılın bugünkü tarihine göre ise yüzde 70 kazandırdı.

Ons altın; FED Başkanı Jerome Powell’ın faizin 25 baz puan arttığı son toplantısı sonrasında yaptığı açıklamalarla birlikte doların zayıflamasından destek aldı. Ons altında fiyat, 20 Temmuz’dan bu yana ilk kez 1.982 dolar seviyesinin üzerini test etti. Fakat teknik açıdan önemli bulunan 1.980 dolar seviyesinin üzerinde kalıcı olmayan sarı metal buradan satış gördü. Fiyatın 1.950 destek seviyesinin altına inip daha sonra ekonomik sinyallere bakarak yükselişine kaldığı yerden devam etmesi olasılıklar arasında. Anlamlı fiyat yükselişi için 1.987 dolar direncinin aşılması gerekiyor. Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda standart altının kilogramı 1 milyon 688 bin liraya geldi. Bu rakamın 2 milyon sınırını aşması da oldukça mümkün gözüküyor.

GRAMDA 1.650 TL DESTEK SEVİYESİ

Gram altına fiyatın yüksek oluşunun altın alımlarını sınırladığını belirten Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Şirin Sarı, “Düğün sezonu olmasına rağmen talep az. Geçmiş yıllara göre daha az talep geliyor. Fiyatta 50-100 TL arasında bir gerileme olmadıkça hareketlilik beklenmiyor. Ya da 1.700 TL üzerinde hızlı bir yolculuğa çıkması, yatırımcı gözünde altının düşmeyeceğine tamamen inanması ve alım yapması ile talep yeniden canlanabilir. Fiyat olarak dolardaki hareketler ve ons altındaki gerileme ile düşüş başladı. 1.600 – 1.650 lira aralığı destek bölgesi olarak izlenebilir. Ons altında teknik dip olarak belirlediğimiz 1.830 dolar seviyelerinin görülmesi gram altını, doları 27 liradan hesaplarsak 1.500 -1.550 lira bandına taşıyabilir. Hedef ise 1 gram altının 2.000 liranın üzerine çıkması. Yılbaşından bu yana gram altın yüzde 50 değer kazandı. Bir miktar düşüş sağlıklı yükseliş için normal kabul edilebilir” dedi.

2024 YILINDA YENİ REKORLAR BEKLİYOR

Uzun vadede ise altında rekor beklentisi küresel oyuncuların bakış açısıyla da oldukça güçlü. Küresel bankacılık devlerinden JPMorgan, ons altın fiyatının 2024 yılında yeni rekorlar kırmasını bekliyor. Banka, ABD’de olası bir resesyon öncesinde altın için bir fırsat gördüğünü ve faiz oranlarının düşmeye başlamasıyla fiyatların yılsonuna kadar 2.000 dolar ons seviyesini, 2024’ün son çeyreğinde ortalama 2.175 doları görmesini bekliyor.

TÜRK ZENGİNLER ALTINI YÜKSELTTİ

Türkiye’deki zenginlerin ve şirketlerin külçe altın talebi, Merkez Bankası alımlarındaki yavaşlamaya rağmen ikinci çeyrekte fiyatları yüksek tuttu. Dünya Altın Konseyi’nin son raporuna göre, tezgah üstü piyasada yatırım alımlarındaki artışın ardından, altın talebi Haziran’a kadar olan üç ayda yıllık bazda yüzde 7 artarak 1.255 tona ulaştı. Türk milyonerler ve şirketler, değer saklama aracı olarak altına yöneldi. Dünya Altın Konseyi Baş Stratejisti John Reade, 355 ton talebin üçte birinden fazlasının Türkiye’ye atfedilebileceğini tahmin ediyor. Reade, “Varlıklı bireylerin ve şirketlerin satın almasıyla ilgili bir altın birikimi oldu. Kur zayıflığına karşı korumaya çalışan yatırımcılar ve bankalar ile rafineriler arasındaki çok sayıda özel anlaşma yapıldı” değerlendirmesinde bulundu. Altın stoklayan Çin ve Hindistan’daki banka ve bayilerden gelen talep de fiyatı destekleyen unsurlardan biri oldu. 2023’ün ilk yarısında rekor düzeydeki merkez bankası alımlarına rağmen, Türkiye merkez bankasının yurtiçi yatırım talebini karşılamak için altın satması nedeniyle alımların hızı ikinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 35 yavaşlayarak 103 tona geriledi. Seçim dönemindeki ticaret açığını kontrol altına almak amacıyla altın ithalatını geçici olarak yasaklayan Türkiye; haziran ayında yeniden altın alımına başlarken, Kazakistan, Özbekistan ve Almanya ikinci çeyrekte toplu olarak 25 ton altın sattı. Çin Halk Bankası 103 tonla yılın ilk yarısında en büyük alıcı oldu ve alım serisini art arda sekiz aya çıkardı, Çin’i Singapur ve Polonya izledi.

REKORLAR SERİSİ GÖRECEĞİZ

Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Şirin Sarı, “Kısa vadeli düşüş öngörülse de uzun vadede altında rekorlar serisi göreceğiz” dedi. Altın vadeli kontratlarda altın alım miktarları artmasa da tezgah üstü piyasalardan altın talebinin karşılandığını belirten Sarı, “Talep yine de sınırlı. Ağustos ayını altında satış baskısının artığı bir ay olarak düşünebiliriz. Fiyat 1.950 dolar altına düştü bile. Satış baskısının en yakın vadede gördüğü dip seviye olan 1.893 dolara kadar sürmesi muhtemel. Hatta 1.830 – 1.750 bandından bir yerlerden dönüş bile olasılık dahilinde. Olası bir jeopolitik risk yukarı ivmeyi hızlandırabilir ama normal şartlar altında düşüş kuvvetle muhtemel görünüyor. Uzun vadede ise 2.500’ler ilk hedef diyebiliriz. Uzun vade ile bir-beş yıl arasını baz alıyoruz. Altın zaten yıllar geçtikçe yükseliyor söylemleri, önümüzdeki yıllarda da söylenmeye devam edecek gibi duruyor” değerlendirmesinde bulundu.

BU HAFTA ALIM ZAMANI

Türkiye’de de düğün sezonu talebi patlatmış durumda. Finans uzmanı İslam Memiş, “Türkiye genelinde yoğun bir düğün trafiği var. Özellikle Anadolu’da bu yoğunluğun olduğunu söyleyebilirim. İstanbul’da düğün sezonu Anadolu kadar yoğun geçmez. Fiziki altın talebi düğün sezonu nedenli artıyor ancak fiyat artışından dolayı miktar azalıyor. Düğün sezonu fiyatlarda herhangi bir etkiye neden olmuyor. Fiyatı etkileyen nedenler dolar ve ons tarafıdır. Fiziki altın talebinde bulunanlar genelde yatırım aracı olarak alıyor. 24 ayar gram altın, sarrafiye grubu veya bilezik gibi altınlar tercih ediliyor. Bugünkü fiyatlar karşısında elinde altın bulunduranlar satış için acele etmemeli. Yükselişin devam edeceğini söyleyebilirim. Alım için de bu hafta iyi bir hafta” değerlendirmesinde bulundu.

ÇİN’İN ALTIN TÜKETİMİ YÜZDE 26.4 ARTTI

Temmuz ayı performansı da aslında yükseliş bekleyenleri destekler seviyede. Tüm değerli metallerde temmuz ayı ciddi yükselişler yaşandı. Geçen ay altın yüzde 2.4, gümüş yüzde 8.7, platin yüzde 5.6, paladyum yüzde 4.5 değer kazandı. Analistler, resesyon endişelerini artırmasının ardından altına talebin arttığını belirterek, Dünya Altın Konseyi’nin (WGC) altın fiyatlarının gelecek dönemde destekleyici görünüm sergilemeye devam edeceğinin beklendiğini bildirmesinin altının ons fiyatını yukarı yönlü etkilediğini ifade etti. Analistler, FED’in “şahin” adımlarına son verebileceği öngörülerinin altının ons fiyatını desteklediğine dikkati çekti. Çin’in altın tüketimi yılın ilk yarısında yüzde 26.4 arttı.

HİNDİSTAN ETKİSİ DE GÖRÜLECEK

Uzmanlar, yaz aylarında bekle-gör politikası izleyen kurumsal yatırımcının faiz artışlarının durduğuna ikna olması ve Hindistan’da beklenen talep artışı nedeniyle yaz sonunda altına olan ilginin artacağını belirtiyor. Özellikle ekim ayı civarında gelen ve yaklaşık altı ay süren Hint düğün sezonuna geçtiğimizde, altında yükseliş rallisi başlayacak. Kapalıçarşı’daki uzmanların beklentisi, altının onsunun 2.350 dolarlara kadar fırlayacağı yönünde. Sektörün önde gelen isimlerinden daha temkinli yaklaşanlar da var. 2 bin dolar seviyelerinin makul olduğu ve bu seviyelerin çok üstünde bir artış yaşanmasının hayal olduğunu vurgulayan isimler de var.

ÇİN’İN ÜRETİMİ 554 TONA ÇIKTI

Çin’in altın tüketimi, yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.37 artışla 554.88 ton oldu. Aynı dönemde üretim yıllık yüzde 2.24 artışla 178.6 tona ulaştı. China Gold Association, altın işletmelerinin üretiminin 2023’ün ilk yarısında normale döndüğünü ve büyük ölçekli altın işletmelerinin, yüksek kaliteli altın kaynaklarını daha da yoğunlaştıracak olan birleşme ve satın almaları aktif olarak teşvik ettiğini bildirdi.

ARTIŞ ÜZERİNDE İKİ BASKI VAR

Kısa vadede küçük düşüşler bekleyenler de var. Ancak herkesin ortak görüşü, orta ve uzun vadede altında yükseliş seyrinin devam edeceği. Kısa vadede düşüş bekleyenlerin temel argümanı. güçlü ABD’nin ekonomik verilerinin pozitif çıkmasının ardından güçlenen doların ve tahvil getirilerindeki artışın altını baskılaması. Veriler, ABD ekonomisinin ikinci çeyrekte beklenenden daha hızlı büyüdüğünü gösterdi. Uzmanlar beklenenden daha iyi olan talep rakamlarının, ABD işgücü piyasasının gücünün dirençli olduğunu gösteren, altın üzerinde iki negatif etki yarattığı görüşünde.

GRAM ALTIN VE 14 AYARA TALEP VAR

Üyelerinin iç pazara dönük faaliyetlerinden aldıkları bilgiye göre daha çok 14 ayar takılara talep olduğunu belirten Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Genellikle gram altın tercih ediliyor. Evlilik teklifleri ve tabii gelir düzeyi yükseldikçe düğünlerde de pırlantalı takılar, inci, değerli ve yarı değerli taşlar az da olsa tüketiliyor. Altın fiyatları dolar bazında bakıldığı zaman küresel dalgalanmalardan, başta FED olmak üzere küresel etkileri olan merkez bankalarının kararlarından; güvenlik/savaş durumlarından etkilenir. Güvensizlik, her zaman altına talebi artırır. Artışa ilişkin beklentileri biz de işitiyoruz. Ancak kuyumcu, altın alıp altından mamul takı satar. Altının değer kazanması ya da kaybetmesi, kuyumcuya kazanç sağlamaz. Örnek vermek gerekirse, kg değeri 65 bin dolar olan 1 kg altını alan kuyumcu, bunu işleyerek takıya dönüştürür. Elbette en aza indirilmeye çalışılsa da fire olur mutlaka. Neticede kuyumcu gr başına 5 dolar işçilik alarak ürünü ihraç eder. Ürünün ayarına bağlı olarak değer belirlendiği için burada biz gram başına alınan işçiliği hesaplarız. 65 bin dolara alınan 1 kilo altın, altın tutarı artı 5 bin dolar işçilik bedeliyle faturalandırılır. Yeniden üretim yapılırken altının fiyatı ne kadarsa o kadardan alınır ve yine aktüel değeri üzerinden satılır. Yani kuyumcu altın alıp altın satar.”

“Genel beklenti 2 bin dolar seviyeleri”

İmam ALTINBAŞ / Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı

Altın piyasasında hem adetsel olarak hem de cirosal büyüme var. Düğün sezonu açılması ile beraber işler sektörde beklentilerimiz paralelinde arttı diyebiliriz. Geçtiğimiz yıla göre artış oranları da iyi gidiyor. Altın fiyatlarındaki seviye, en çok büyümeden etkileniyor. Yatırımcı olarak gelenler de var. Ancak tabii burada önemli olan, kullanılmak üzere olan altının daha fazla talep edilmesi. Altının yastık altına girmesinden çok ekonomiye kaynak olarak girmesi, ülkemiz ve ekonomimiz açısından daha önemli. Markalı mücevher sektörünü büyütmek, bizim temel amacımız. Hediye olarak alınan ürünlerde de ciddi artış var. Altının ons fiyatında 2.000 civarına yükselme olur. 2.000’ler seviyesine yükseleceği beklentisi, genel olarak piyasadaki hakim durum.

“İhracatta hedef 7 milyar dolar”

Burak YAKIN / Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı

7 milyar dolar ve üzerinde bir gelir beklediğimizi belirtmiştik, hala bu hedefe ulaşmak için aralıksız çalışıyoruz. Eylül ayında Hong Kong, Ekim ayında Miami mücevher fuarı olmak üzere toplamda 100’ün üzerinde önde gelen ihracatçımızla birlikte yurtdışı fuarlarına katılıyoruz. Yine Ekim ayında ev sahipliğini yaptığımız bölgenin önde gelen fuarı İstanbul Mücevher Fuarı’nda yabancı alıcılar ve üyelerimizin B2B görüşmelerini gerçekleştireceği bir organizasyonumuz olacak. 2023 ilk altı ayı itibarıyla özellikle Dahilde İşleme Rejimi’nde önemli değişim yaşandı. 20 kilo olan limit, 40 kiloya çıkarıldı. Bu da altın ithal etmeden mücevher ihraç etmek anlamına geliyor. 65 bin dolara ithal edilen altına, işçilikle beraber 70 bin dolar fatura kesiliyordu. Dahilde işleme kapsamında, müşteri kaç kilo altın gönderirse o altın işlenerek takı haline getirilip 5 bin dolar işçilik faturası kesiliyor. İthalattan arınmış ihracat rakamı olarak bunu kullanabiliriz. Bu noktada ulaşacağımız rakam aslında geçmiş yılların çok üzerinde bir ihracat anlamına gelecek. Zira bu ihracatın ciddi bir kısmı altın ithalatı yapmadan, dahilde işleme kapsamında gelen altın ile gerçekleştirilmiş oluyor.

“Yılsonu tahminim 2.350 dolar”

Mehmet Ali YILDIRIMTÜRK / Altın ve Para Piyasaları Uzmanı

Mevsimsel olarak hareketlilik var. Fiyatlar yüksek olduğu için düşük gramajlı ürünler talep ediliyor. Önceden 10-15 gramlık bilezikler tercih ediliyordu, şimdi 5-8 gramlıklar daha çok alınıyor. Çok yakın oldukları akrabaları için bilezik alıyorlar artık. Ama çeyrek altın daha çok gidiyor. Bir gram ve yarım gram çok satılıyor. Özellikle enflasyondaki yükselişe karşı eski alışkanlıklarını sürdürerek 1978’de ekonomik kriz veya 94’teki krizde olduğu gibi altın haziran ayından beri enflasyona karşı tasarruf tarafında oluyor. Bilezik de işçiliği az olduğu için tasarruf için tercih edilen bir altın türüdür. Son dönemde rafinericiler de bir gramdan 250 grama kadar altın üretimi var. Çünkü bu altın yurtdışında da geçiyor. Seçimden önceki kadar yoğun değil. Aşırı bir fiyat beklentisi içinde değilim. Altında bir yükseliş bekliyoruz. 2.000 doları tekrar görecek. Eylül ve ekimde 2.150 dolar seviyelerini görüyorum. Yıl sonu tahminim ise 2.350 dolar seviyeleri.

“Altında yeni rekor yolda”

İslam MEMİŞ / Finans Analisti

Altın fiyatlarında rekor serisi devam ediyor. 2023 yılına serbest piyasalarda 1.110 lira seviyesinde başlayan gram altın, 1.750 liraya yükseldi. Gram altın, yılın ilk yarısında gramında 640 lira yükselerek yatırım araçları içerisinde en çok kazandıran yatırım aracı oldu. Bu hafta 1.710 lira gerileyen gram altın, son alım fırsatı sunuyor. Yılın ilk yarısında dolar/TL kurundan destek alan gram altın, yılın ikinci yarısında ons altından destek almasını bekliyorum. Ons altın 1.960 dolar seviyesinde. Teknik olarak 1.935-1.960 dolar aralığını takip ediyorum. Önümüzdeki aylarda ons altında 2.000 dolar seviyesinin üzerinde ataklar bekliyorum. Bu yılla alakalı öngörüm 2.350 dolar seviyesi idi. Öngörümde bir değişiklik yok. Gram altın fiyatında 1.750-1.820-1.870 ve 1.900 lira seviyelerini beklediğimi belirtmek isterim. Bu haftaki geri çekilmelerin kalıcı olmayacağını tahmin ediyorum. Bu nedenle alım için bekleyenler 1.680-1.710 lira aralığını değerlendirebilir.

“Altın fiyatı baskılanıyor”

Şirin SARI / Altın ve Para Piyasaları Uzmanı

Global merkez bankalarının faiz artırım adımları altın cephesini baskılamaya devam ediyor. Her ne kadar Rusya’nın nükleer çıkışları ve merkez bankası alımları ile ayakta kalmaya çalışsa da dolar endeksindeki yükseliş, altın fiyatlarını baskılıyor. Ons altın global gelişmelerden etkilenirken, içeride gram altın dolar bazlı hareket ediyor ve son günlerde art arda gelen rekorlar sonrasında sakinledi. Yön arayışı içinde diyebiliriz. Ons altını etkileyen faktörlerin başında Amerika Merkez Bankası’nın faiz artırımlarına devam edeceği beklentisi bulunuyor. Her ne kadar son 2 faiz adımı piyasa tarafından fazla bulunsa da FED, yüzde 2 enflasyon hedefini tutturmak için yıl sonuna kadar bir faiz artırımının daha gerekli olduğunu düşünüyor. 25 baz puan daha artırımın baskısını altın üzerinde görüyoruz. Bu süreç içerisinde jeopolitik gelişmelerin gündem olmaması ya da piyasanın risk iştahının yüksek olması gelişmeleri sindirmesi altına yaramadı. Zaman zaman Rusya’nın nükleer silah kullanımına yönelik çıkışları sürecinde altında hızlı yukarı ivmeler gördük. Ama 2.000’li seviyelerin üzerine çıkaracak bir alım olmadı. Özellikle ikinci çeyrekte merkez bankalarının altın alımlarını azaltması altını desteklemez oldu.

“60 bin dolar yatıran 4 bin dolar kazandı”

Ercan DÖNER / Ercan Değerli Madenler Genel Müdürü

Malum, düğün sezonundan dolayı bilezik ve çeyrek takan insanlar için çeyrek bile lüks kaçmaya başladı. Ağırlıklı olarak 20 gram bilezik takıyor yakın olan akrabalar. Güvenli liman olarak baktığınız zaman talep devam ediyor. Ama dövize talep daha çok. Bir kilo alım yapan biri, piyasanın dalgalı olduğu zamanlarda çıkar elindeki fonları değerlendirir. Doların 1 liradan 18 liraya çıktığı zaman da fiyat hareketi olduğu sürece talep artar. Altına yatırım yapan; geçen sene örneğin dolarla alım yaparak 60 bin dolar yatırmış olsun, 4 bin dolar getiri sağlamış. Bu getiri alternatiflerine göre daha düşük. Onsun en çok 2.000’i test edebileceğini düşünüyorum.

EMTİA PİYASASINA JEOPOLİTİK RİSKLER DAMGA VURDU

Geçen ay tüm emtia piyasası sert bir şekilde etkilendi. Alın dışında bakır yüzde 6.9, alüminyum yüzde 4.5, çinko yüzde 7.6, kurşun yüzde 0.6, çinko yüzde 7.6, pamuk yüzde 5.4, şeker yüzde 5, kakao yüzde 5.8, kahve yüzde 3.6 değer kazandı. Özellikle Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklı arz endişeleri ve hava sıcaklıklarının rekor seviyelere ulaşmasıyla kuraklık endişeleri, emtia piyasasının yukarı yönlü seyir izlemesine neden oldu. Analistler, resesyon endişelerinin güç kazanmasıyla dolara olan talebin azaldığını ve emtia piyasasında işlem gören ürünlere talebin arttığını, arza yönelik endişelerin de emtia fiyatlarındaki yükselişleri tetiklediğini bildirdi.