iPhone yerdeydi, tayyare modundaydı ve pili yarıya kadar doluydu. Tamamen sağlam olan ekranda, Alaska Havayolları’nın 1282 sefer sayılı uçuşunda teslim edilen iki bagaj için kesilen 70 dolarlık bir satmaca görünüyordu.
Sean Bates adlı bir toplumsal medya kullanıcısı Pazar günü X’te yapmış olduğu paylaşımda, aleti Portland, Ore’de 217 numaralı otoyolun civarlarında yürürken bulduğunu söylemiş oldu.
Bates, “5 bin metrelik bir düşüşten sağ kurtuldu” diye yazdı. Telefonu bildirmek için vakası soruşturan Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu’nu (NTSB) aradığında “bulunan İKİNCİ telefon bulunduğunu” öğrendi.
Alaska Havayolları uçağındaki bir kapı tapası Cuma akşamı kalkıştan dakikalar sonrasında yerinden çıktığında Boeing 737 Max 9 uçağında geniş bir delik açıldı. Washington Post’un aktardığı bilgiye göre o esnada 16,000 feet (ortalama 5 bin metre) yükseklikte bulunan uçaktan pek oldukça eşya dışarı doğru sürüklendi. NTSB medya kuruluşlarına yapmış olduğu açıklamada, Bates tarafınca bulunan iPhone’un büyük olasılıkla bunlardan biri bulunduğunu söylemiş oldu.
Acil iniş icra eden uçağın içinde büyük hasar meydana geldi fakat her neyse ki tüm yolcular hayattaydı.
Peki ortalama 5 bin metreden düşen bir cihazın hâlâ çalışıyor olması iyi mi açıklanabilir?
Bates’in paylaşmış olduğu fotoğrafa bakılırsa, kopmuş bir şarj kablosu ucu hâlâ şarj soketinin içindeydi. Bu da telefonun vaka esnasında şarj edilmekte bulunduğunu gösteriyor. iPhone pek oldukça özelliğiyle tanınıyor fakat 5 bin metrelik bir düşüşten sağ salim kurtulmak bunlardan biri değil. Neredeyse akıllı telefon sahibi olan hepimiz bir düşürme ve ekran kırma deneyimi yaşamıştır.
Akıllı telefonlar seneler içinde oldukça daha dayanıklı bir hâle gelmiş olsa da bu telefonun sağlam olmasının sebebi büyük olasılıkla fizik. Oslo Üniversitesi Kuramsal Astrofizik Enstitüsü’nde doktora sonrası araştırmacı olan Duncan Watts “Bunun başlıca açıklaması hava direnci” diyor.
Yeryüzüne doğru düşen herhangi bir nesne, atmosferdeki havanın direnci sebebiyle yerçekimi kuvvetinin onu daha çok hızlandıramadığı ‘limit hız’ olarak malum bir noktaya ulaşıyor. Watts, “Eğer telefon ekranı yere bakacak şekilde düşüyorsa, bu durumda sürtünme fazla olacaktır fakat telefon yere dik bir halde düşüyorsa sürtünme birazcık daha azca olacaktır” diyerek mevzuyu özetliyor.
Watts’a bakılırsa, ekranı aşağı doğru bakan büyük bir iPhone’un hız limiti saatte ortalama 30 mil (48 km) civarında. “Phone ne kadar büyükse hız limiti de o denli düşük olur” diyor. Telefonun yere dik düşmesi hâlinde ise bu hızın 100 mil (saatte 161 km) olacağını söylüyor.
Watts telefonu cepimizden kısaca aşağı yukarı bel yüksekliğinden bıraktığımızda yere ortalama saatte 10 mil (16 km) hızla çarptığını, bir uçaktan düşen bir telefonun ise büyük olasılıkla yalnız 50 mil (80 km) hıza ulaştığını ifade ediyor. Ek olarak telefonun kaya yada kaldırım şeklinde sert bir zemine düşmesi durumunda kesinlikle hasar göreceğini fakat çim ya da yeşilliklerin düşüşü yumuşattığını belirtiyor.
iPhone’u üreten şirket Apple’a bakılırsa, aygıt düşürüldüğünde hasar görebilir. Apple’ın kullanıcı kılavuzunda iPhone’un ne kadar yüksekten düşmeye dayanıklı olduğu belirtilmiyor. “iPhone’u dikkatli kullanın. Metal, cam ve plastikten üretilmiştir ve içinde kırılgan elektronik bileşenler vardır. Düşürülürse, yanarsa, delinirse, ezilirse ya da sıvıyla temas ederse iPhone yada pili zarar görebilir”deniliyor.
Pazar günü yüklenen bir TikTok videosunda Bates yürüyüş yaparken telefonu bir çalının altında bulduğunu söylüyor. Telefonun bir Alaska Havayolları yolcusuna ilişkin olduğu mevzusunda ‘ilk başta birazcık şüpheci’ davranmış. Alaska Havayolları uçuşu için gezi belgesi gördüğünü ve o süre NTSB’yi aradığını dile getiriyor. “Oldukça temizdi. Üstünde çizik yoktu” diyor.
Görünüşe bakılırsa bu gökyüzünden düşen bir iPhone’un kurtulmuş olduğu ilk vaka değil. Haziran 2023’te Hatton Smith adlı bir TikTok kullanıcısı, iPhone’unun paraşütle atlarken cebinden uçtuğunu söylemişti. TikTok’taki video girişinde de görülebileceği gibi telefon çimenli ve çamurlu bir alana düşmüştü. Her iki durumda da iPhone betona düşmüş olsaydı, muhtemelen sağlam kalamazdı.
Alaska Havayolları’nın 1282 sefer sayılı uçuşu esnasında aşağı düşen ikinci bir telefon bulunduğunu yukarıda da belirtmiştik. Bir bahçede bulunan öteki telefonun iPhone olup olmadığı belli değil. (NTSB, The Washington Post’un yorum talebine cevap vermedi.)
Washington Post haberinden Türkçeleştirildi.