Akut Otitis Media
AKUT OTİTİS MEDİA
Akut otitis media (AOM) orta kulak ve havalı boşluklarının süpüratif enfeksiyonudur.
Çoğunlukla bakteriyeldir ve etken orta kulağa nazofarenksten ulaşır. Etken çoğunlukla
Streptococcus pneumoniae , Moraxella catarrhalis ve 5 yaşından ufak çocuklarda
Haemophilus influenzae dır.
Tanı
Öykü, fizik muayene ve bilhassa otoskopi bulguları ile konur.
Öykü
Şiddetli kulak ağrısı
Çocuklarda ağlama ve huzursuzluk, ateş
İşitme azlığı
Kusma
Kulak kepçesini kurcalama (çocuklarda)
Geçirilmiş ÜSYE
Fizik muayene bulguları
Ateş
Kulak muayenesi: Bastırmakla duyarlılık, otoskopik incelemede kulak zarında
kızarıklık ve bombeleşme, kulak yolunda akıntı
Laboratuvar bulguları
Hematolojik, biyokimyasal ve mikrobiyolojik araştırma önerilmez.
Tedavi
Amaç enfeksiyonun giderilmesi, orta kulak havalanmasının sağlanması, ağrının
giderilmesi ve komplikasyonların önlenmesidir.
İlaç dışı tedavi
Bolca sıvı alımı ile hidrasyon sağlanmalıdır.
İlaç tedavisi
Ağrı ve ateş tedavisi
Parasetamol; Erişkinde 500-1.000 mg/doz, ağızdan, 3-4 doz/gün, en oldukca 4 gr/gün
Çocukta 10 mg/kilogram/doz, ağızdan, 4-6 doz /gün, 48-72 saat verilecektir.
Antibakteriyel Tedavi
Birinci seçenek
Amoksisilin; Erişkinde 1,5-3,5 g/gün, ağızdan 3 doz/gün, 10 gün süreyle, Çocukta 40-45 mg/kilogram/gün, ağızdan
(Dirençli pnömokok olasılığı; son bir ay içinde penisilin grubu antibiyotik kullanımı, akut otitis media öyküsü var ise: 80-90 mg/kilogram/gün, ağızdan) 3 doz/gün, 10 gün süreyle.
Penisilin alerjisi var ise ağızdan eritromisin ve klaritromisin 10 gün , azitromisin 5 gün süreyle
İkinci seçenek; Amoksisilinklavulonat* ağızdan 10 gün süreyle (Amoksisilin / klavunat oranı 7/1 olmalıdır).
İkinci dönem sefalosporinler ( sefuroksim aksetil ) ağızdan 10 gün süreyle
Çocuklarda serum fizyolojik kullanımı, nazal dekonjesyon ve orta kulak havalanmasına
katkı sağlayabilir.
Kulağa lokal (topikal) ilaç uygulanmamalıdır.
Akut otitis media şüphesi varken, buşon sebebiyle kulak zarı görülemiyorsa kulak
lavajı yapılmamalıdır.
Korunma
Viral ÜSYE esnasında nazal hava yolu açık tutulmalıdır.
Anne sütü ile beslenme akut otitis media insidansını azaltır.
Evde sigara içilmemesi sağlanmalıdır.
Süt evlatlarının yatarak beslenmemesi, beslenirken ortalama 45 derecelik açı ile
tutulmaları önerilir.
Ayırıcı tanı
Bebekte ağlamaya bağlı kulak zarı kızarıklığı
Çene yada diş kaynaklı ağrı (kulak ağrısına karşın fizik muayenede kulak zarı
normaldir)
Eksternal otit
Kronik otitis media
ÖYKÜ:
Kulak ağrısı, huzursuzluk, ateş, kulak akıntısı, geçirilmiş ÜSYE, azalmış işitme.
FİZİK MUAYENE:
Kulak zarında kızarıklık, bombeleşme, pürülan-seröz akıntı, perforasyon yoksa AOM olasığı düşüktür. Başka tanı düşün. Antibakteriyel tedavi verilmez. Gerekirse sevk et.
Fizik muayene bulguları var ise 1. seçenek antibakteriyel tedaviyle beraber, analjezik ve ilaç dışı tedavi verilir.
Komplikasyon gelişmisse sevk et
48-72 saat saat sonrasında düzelme yoksa 2. seçenek antibakteriyel verilir, ikinci 48-72 saat sonrasında AOM devam ediyorsa ve/yada komplikasyon gelişmisse sevk et.
4-6 hafta sonrasında denetim
İzlem
Tedavi başladıktan 3-5 gün sonrasında otoskopik araştırma önerilir.
Kulak zarı ve işitme 4-6 hafta sonrasında denetim edilmelidir.
Komplikasyonlar
Kronik otitis media, akut mastoidit ve fasiyal paralizi, menenjit benzer biçimde intrakraniyal
komplikasyonlar gelişebilir.
Sevk
Kulak zarı perforasyonu
İkinci seçenek antibakteriyel tedaviye başlanmasından 48-72 saat sonrasında AOM
bulgularının gerilememesi
Altı ay içinde 3, 1 yıl içinde 4 yada daha oldukca sayıda AOM saptanması
Komplikasyon gelişmesi
Tedaviden sonraki ilk ay içinde rekürrens görülmesi
Tedavinin başlangıcından 6 hafta sonrasında işitme azlığının devam etmesi durumlarında
hasta sevk edilmelidir.
Kaynaklar
1. Alho OP, Kilkku O, Oja H, Koivu M, Sorri M. Control of Temporal Aspect When Considering Risk Factors
for Acute Otitis Media. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 1993;119:444-9.
2. Pichichero ME Acute otitis media: Part I. Improving Diagnostic Accuracy. Am Fam Physician 2000;61:
2051-6.
3. ICSI Institute for Health Care Guidelines; no.GRD05 at Institute for Clinical Systems Improvement
1999;Dec:24 p.
4. Glasziou PP, Del Mar CB, Sanders SL. Antibiotics for Acute Otitis Media in Children, Cochrane Review.
The Cochrane Library 2, Oxford: Update Software, 2001.
5. Flynn CA, Griffin G, Tudiver F. Decongestants and Antihistamines for Acute Otitis Media in Children,
Cochrane Review. The Cochrane Library 2, Oxford: Update Software, 2001.
6. Pelton SI. Otitis, Sinusitis and Related Conditions. Armstrong D, Cohen J ed. Infectious Diseases, London:
Mosby, 1999:2.25.1-8.
Kaynak : Sıhhat Bakanlığı Tanı Tedavi Rehberi
