ABD Başkanı Joe Biden, TikTok’un ülkede yasaklanmasının önünü açan yasa tasarısını imzaladı.
Tasarı, TikTok’un çatı şirketi Çin merkezli ByteDance’e hisselerini satması için 9 ay süre veriyor, aksi takdirde uygulama ABD’de engellenecek. Firmanın ihtimaller içinde bir anlaşmayı sonuçlandırmak için bu süreyi üç ay daha uzatma hakkı olacak. Eğer ByteDance, TikTok’u elden çıkarırsa anlaşmanın Çinli yetkililerin onayına ihtiyacı olacak sadece Pekin bu şekilde bir hamleye karşı çıkacağını açıklamıştı. Analistler sürecin seneler alabileceğini söylüyor.
Tasarı, kısa bir süre ilkin ABD Senatosu tarafınca onaylanmış ve gözler Biden’a çevrilmişti. Biden, Senato’dan geçmesi hâlinde tasarıyı imzalayacağını söylemişti. Tartışmalı yasa tasarısı Ukrayna, İsrail, Tayvan ve Hint-Pasifik bölgesindeki ABD müttefiklerine askeri yardımı içeren dört yasa tasarısından oluşan bir paketin parçası olarak kabul edildi. Milletvekillerinden geniş destek gören tasarıya 79 senatör lehte, 18 senatör ise aleyhte oy verdi. Tasarı ilk olarak ABD Temsilciler Meclisi’ne gitmiş ve 352’ye karşı 65 oyla kabul edilmişti.
TikTok: ‘170 milyon ABD’linin ifade özgürlüğü ayaklar altına alınacak’
Cumhuriyetçi Senatör Marco Rubio, “Senelerce Çin’in ABD’deki en popüler uygulamalardan birini denetim etmesine izin verdik, bu tehlikeli derecede basiretsiz bir yaklaşımdı” dedi. “Yeni yasa Çinli sahibinin uygulamayı satmasını gerektirecek. Bu ABD için iyi bir hamle” diye ekledi.
Milyonlarca ABD’li hakkında verilerin Çin’in eline geçebileceği korkusu, Kurultay’nin TikTok’u Pekin merkezli şirketten ayırma çabasının temelini oluşturuyor.
Toplumsal medya şirketi, geçen hafta yapmış olduğu açıklamada tasarının, ‘170 milyon ABD’linin ifade özgürlüğünü ayaklar altına alacağını, yedi milyon işletmeyi yok edeceğini ve ABD ekonomisine yılda 24 milyar dolar katkıda bulunan bir platformu kapatacağını’ altını çizdi. Ek olarak, ByteDance’in ‘Çin’in yada başka bir ülkenin ajanı olmadığını söylemiş oldu ve hisselerinin yüzde 60’ının küresel yatırım şirketlerine ilişik olduğuna işaret etti.
CEO Shou Zi Chew, yapmış olduğu açıklamada platformu korumak için ‘yasal haklarını’ kullanmak da dahil olmak suretiyle firmanın elinden geleni halletmeye devam edeceğini söylemiş oldu. Shou, bir süre ilkin Kurultay tarafınca iki kez sorguya çekilmiş ve uygulamanın Çinli yetkililerle bağlantısı olmadığını vurgulamıştı.
TikTok kuvvetli bir lobi kampanyası da dahil olmak suretiyle potansiyel yasağa karşı destek toplamak için oldukca çaba gösterdi. Hatta kullanıcıları tasarıya karşı çıkmaya çağırdı.
Popüler toplumsal medya platformunun yasayla savaşım etmek için bir hukuk savaşına hazırlandığı bildiriliyor. Bundan dolayı ByteDance şirketi satmak zorunda kalsa bile bu epeyce uzun bir süre alabilir.
Richmond Üniversitesi hukuk profesörü Carl Tobias, uzun soluklu bir hukuk mücadelesinin olası bulunduğunu ve bunun ‘ortalama iki yıl sürebileceğini’ söylüyor.
TikTok’a, ByteDance ile yollarını ayırması için ortalama dokuz (+3) ay süre tanınacak, aksi takdirde ABD Birleşik Devletleri’ndeki uygulama mağazalarında yasaklanacak.
Mevzuatı ihlal eden uygulama mağazaları, yasaklanan uygulamanın kullanıcı sayısına bakılırsa para cezasına çarptırılabilir. Tasarı, yasaklanan uygulamaya kullanıcı başına 5 bin dolar para cezası öngörüyor.
ByteDance’in TikTok’u elden çıkarmayı kabul edip etmeyeceği belli değil. Sadece etse dahi uygulamanın popülerliğine karşın para ödemeye istekli bir ABD’li alıcı bulmakta zorlanabilir.
Wedbush analisti Dan Ives’e bakılırsa TikTok’un tahmini kıymeti 100 milyar dolar. Ve birçok büyük ABD’li teknoloji şirketi hâlihazırda böylesine büyük bir satın almaya engel olabilecek sıkı bir mevzuat denetimiyle karşı karşıya.
Yasa, TikTok’u ABD uygulama mağazalarından yasaklasa da mevcut uygulamayı kullananların telefonlarından kaldırmak pratikte oldukca daha zor bir iş. Dahası, sanal hususi ağ (VPN) hizmetleri ABD’li kullananların TikTok yasağını aşmasını sağlayabilir.
Mashable Türkiye ve BBC.