Düşünceleriniz okunmasını istemeyenlerden olabilirsiniz, sadece bir düşünün, telefonunuzu, bilgisayarınızı ve akıllı ev sistemlerinizi yalnız kafanızdan geçirdiklerinizle denetim edebilseniz görkemli olmaz mıydı?
Görünüşe bakılırsa suni zekanın (YZ) yardımıyla bu hayale ulaşmaya yakınlaşıyoruz. Dünyada ilk kez, vücudunuza herhangi bir implant yerleştirmeye gerek kalmadan çalışan bir YZ sistemi, yalnız kafanıza geçirdiğiniz bir başlıkla düşüncelerinizi kelimelere dökebiliyor.
Avustralyalı araştırmacılar geliştirdikleri DeWave isminde teknolojiyi şimdiden 24’ten fazla denek üstünde kontrol etti. Denekler beyin dalgalarını kaydeden bir başlık takarak, ekrandaki kelimeleri akıllarından okurken, başlık beyin dalgalarını EEG yöntemiyle kaydetti ve bu tarz şeyleri metne döktü.
Aslolan amaç daha mühim
Her ne kadar yukarıda akıllı cihazlarınızı kullanmaktan bahsetsek de, bu araştırmanın aslolan amacı, DeWave’in inme ve nüzul geçirmiş insanların kolaylıkla yazışma kurması, biyonik uzuvlar ve robotları denetim etmesini sağlayacak. Sydney Teknoloji Üniversitesi’nden bilgisayar bilimcisi Ching-Ten Lin mevzu hakkında şunları söylüyor: “Bu araştırma, işlenmemiş EEG dalgalarını direkt olarak dile dökerek bu alanda büyük bir ilerleme elde eden, öncü bir çabayı temsil ediyor.”
Her ne kadar DeWave, Lin ve öteki ekip üyeleri tarafınca meydana gelen deneylerde iki metrikten birinde yalnız yüzde 40 hassasiyete ulaşmış olsa da, bu oran EEG kayıtlarından düşüncelerin kelimelere dönüştürülmesi alanındaki standarttan yüzde 3 daha yüksek.
Araştırmacıların aslolan hedefi, doğruluk oranını yüzde 90’a çıkarmak. Bu oran, ses idrak etme yazılımları yada dil tercüme yöntemleriyle aynı yükseklikte sayılıyor.
Öteki yöntemlere bakılırsa daha rahat
Beyin sinyallerini kelimelere döken sistemler, çoğu zaman deneklerin beyinlerine elektrotlar yerleştirmek ya da gündelik kullanımı oldukça zor ve pahalı MRI cihazlarıyla bunu halletmeye çalışıyor. Ek olarak bu sistemler çoğunlukla göz takip edeni yaparak, beyin sinyallerini kelimelere dökmeyi hedefliyor.
Bir insanoğlunun gözleri, bir kelimeden diğerine bakmaya başlarken, beynin her bir kelimeyi işlemek için arada kısa bir mola verdiği düşünülüyor. İşlenmemiş EEG dalgalarını, göz takip edeni yapmadan kelimelere dökmek, bu yöntemden daha zor.
Bununla beraber her insanoğlunun beyin dalgaları, kelimeler arasındaki boşlukları temsil eden şekilde çalışmayabiliyor. İşte bu aşamada YZ devreye giriyor ve her bir düşünceyi ayıklamayı YZ’ya öğretmek gerekiyor.
Uzun devam eden YZ eğitiminden sonrasında DeWave’in gizyazı çözücüsü, EEG dalgalarını belirli kelimelerle eşleştirilebilen kodlara dönüştürüyor. Lin bu mevzuda şöyleki bir açıklamada bulunuyor: “Büyük dil modellerinin entegrasyonuyla beraber nörobilim ve YZ branşında yeni alanlar açılıyor.”
Bu alandaki araştırmalar sürüyor ve kolay bir başlık kullanımında elde edilmiş EEG sinyalleri, beyne yerleştirilen elektrotlara bakılırsa oldukça fazla sinyal gürültüsü barındırıyor. Sadece YZ’nin gelişimiyle bu zorluğun da üstesinden gelinmesi umut ediliyor.
Science Alert‘in haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirildi.
