Kentsel Dönüşüm ve Afet Yasası’nın amacı deprem açısından riskli binaları tespit etmektir. Ayrıca çeşitli afetler sonucu hasar görme riski olan güvenliksiz alanların tespit edilip buradaki yapıları ortadan kaldırmaktır. Afet deyince aklımıza ilk deprem geliyor. Ancak aslında yasa; sel, heyelan gibi doğa olaylarını da içeriyor.
Peki Kentsel Dönüşüm Yasası Neleri Kapsıyor? Kanunun yürürlüğe girmesiyle öncelikle tek tek binaların risk durumu belirlenecek. İkinci aşamada da riskli alanlar tespit edilerek buralardaki yapılaşmalar engellenecek. Bu alanların gerektirdiği özelliklerde kentsel dönüşüm projeleri hazırlanacak.
Riskli binaların tespiti hakkında yönetmeliğe göre lisanslanan kuruluşlara vatandaşlar başvurarak binalarının riskli olup olmadığını tespit ettirebilecek. Tespitin ardından itirazlar söz konusu olursa üniversiteden 4 öğretim görevlisi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan 3 elemanın katılacağı bir temyiz heyeti görevlendirilecek. Bu kısımda da itiraz etme imkânı olacak. Bu tespitlere karşı ev sahipleri, 15 gün içerisinde itiraz edebilecek. Süreç sonunda binaların risklilik durumu belirlenmiş olacak.
Kentsel Dönüşüm Yasası kapsadığı alanları incelediğimizde, Kanunun getirdiği bir fayda insanlarımıza üzerinde oturdukları binanın risk durumu anlatılarak onları ikna etmeyi kolaylaştırmasıdır. Ayrıca kentsel dönüşüm çerçevesinde kentsel tasarımlar gerçekleştirilip insanlara gelecekte sunulacak şartlar gösterilecektir. Kanun ikna etmeye çalışmaya dayalıdır.
Aynı apartmandaki tüm daire sahiplerini ikna etmek mümkün değildir. Bu kapsamda kanun kurumlara birtakım kolaylıklar sağlıyor. Apartmanda 2/3 çoğunluğun sağlanması durumunda karar verilmesi bu kolaylıklardan birisidir. Riskli alanlar için de 2/3 çoğunluk aranacaktır.
Devletin dönüşüm alanı ilan ettiği riskli alanlarda vatandaşla tek tek pazarlık yapacaktır. Vatandaşın mevcut mülkiyet durumu tespit edilecek ve rayiç bedel (bir mülkün bugünkü piyasa koşullarındaki satış bedeli) belirlenecek. Karşılığında yapılan çalışmaların(konut yapımı gibi) bedeli hesaplanacak. Sonuçta yapılacak matematiksel hesap sonucu tek tek tüm mülk sahipleri ile pazarlığa oturulacak. Pazarlık esnasında mülk sahiplerine farklı bölgelerde konut verme önerisi de yapılacak. Riskli alanlar teknik açıdan konut yapmaya elverişli değilse bu alanlar yapılaşmaya kapatılacak.
Eğer binanın riskli olduğu belirlendi ama çoğunluk sağlanmasına rağmen binayı terk etmek istemeyen mülk sahipleri var. Bu durumda kendilerine binayı 60 gün içerisinde boşaltmaları için tebligat gönderilecek. Boşaltmazlarsa yasaya göre suç duyurusunda bulunup zor kullanılabilecek.
Kentsel Dönüşüm ve Afet Yasası neler getiriyor neleri kapsıyor? Yazıyı önemli bir bilgi vererek tamamlayacağız. Kentsel dönüşüm projesi 1-2 yılda bitecek kısa vadeli bir proje değildir. Kapasite ve maliyet açısından çok büyük ve zahmetli bir projedir. 20 yıldan fazla sürmesi beklenen bir projedir.
