Yıldız Savaşları’nın Ölüm Yıldızı’na çarpıcı derecede benzeyen Satürn’ün uydusu bizlerden bir sır saklıyor. Gezegenin 146 uydusundan kabul edilen Mimas oldukca büyük olasılıkla buzlu kabuğunun altında bir okyanusa haiz!
Daha önceki araştırmalar bu küçük uydunun yüzeyinin altında su olabileceğini öne sürmüş olsa da Paris Gözlemevi’nden gök bilimci Valéry Lainey tarafınca yürütülen yeni araştırma şimdiye kadarki en ikna edici senaryoyu ortaya koyuyor. Bu da Mimas’ı Güneş sisteminde sıvı denizlere haiz olduğu kabul edilen dokuzuncu yer yapıyor; doğal ki Dünya’yı da sayarsak.
Londra Queen Mary Üniversitesi’nden çalışmanın eş yazarı Nick Cooper yapmış olduğu açıklamada, “Kısa sürede oluşmuş bir okyanusunun varlığı Mimas’ı yaşamın kökenini araştıran bilim adamları için öncelikli bir emek verme mevzusu hâline getiriyor” diyor.
NASA’ya nazaran (en azından bildiğimiz türden) yaşamın filizlenmesi için üç temel bileşen gerekiyor: Enerji, organik moleküller ve su. Mimas, Güneş’in çevresinde giderek büyüyen okyanus dünyaları listesindeki son örnek. Ötekiler içinde Satürn’ün uyduları Titan ve Enceladus; Jüpiter’in uyduları Europa, Ganymede ve Callisto; Neptün’ün uydusu Triton ve Plüton içeriyor.
Mimas’ın okyanusu pek oldukca astronoma sürpriz oldu bundan dolayı dışarıdan bakıldığında hiçbir işaret yoktu: Lainey bu hafta SETI Enstitüsü’nün canlı yayınladığı bir röportajda uydunun yüzeyinde kırıklar, Enceladus ve Europa benzer biçimde su püskürten gayzerler yada Titan benzer biçimde kalınca bir atmosfer olmadığını söylüyor.
“Bu da onu bir astronomun sıvı su bulmayı düşünebileceği ‘en beklenmedik yerlerden biri’ yapıyor. Oldukca sert, soğuk bir uydu benzer biçimde görünüyor. Hatta ilk bakışta ‘bunaltıcı’ bile kabul edebilirsiniz” diye ekliyor.
Artık 250 mil (402.3360 km) genişliğindeki bu uydu astronomlara okyanus âlemlerinin erken ve ilkel evreleri hakkında yeni bilgiler verebilir. Dünya’nın denizleri ortalama 4 milyar yaşlarında, şu demek oluyor ki neredeyse gezegenin oluşumundan bu yana var oldukları düşünülüyor. Araştırmaya nazaran Mimas uydusundaki su ise yalnızca 5 ila 15 milyon senedir var.
Araştırma ekibi bu yaşı Cassini uzay aracının Satürn ile ilgili önceki verilerini kullanarak tahmin etti. NASA sondası 2004-2017 yılları aralığında Satürn ve uydularını araştırmıştı. Mimas’ın yörüngesindeki yalpalamaları ve hafifçe değişimleri gözlemleyen bilim adamları Nature dergisinde kısa süre ilkin gösterilen araştırmada gizli saklı bir okyanusun varlığını öne sürdü.
Credit: NASA / JPL / Space Science InstituteBu veriler bununla birlikte derinliğini tespit etmelerine de destek oldu. Lainey’in ekibi, Cassini gözlemlerini bilgisayar simülasyonlarıyla birleştirerek okyanusun kabuğun ortalama 20 ila 30 km altında olabileceğini hesapladı.
Mimas’ın en belirleyici ve ‘Ölüm Yıldızı’ benzetmesine neden olan özelliği devasa Herschel Krateri. Fransız gök bilimci Lainey, SETI Enstitüsü ile yapmış olduğu röportajda bu kraterde niçin su izine rastlanmadığını ise şöyleki deklare etti: “Birincisi krater denizden daha sığ yüzeyde. Fakat başka bir sebebi daha var, Herschel Krateri’nin okyanustan oldukca daha ilkin oluştuğu oldukça açık.”
Elisha Sauers, Mashable’ın uzay ve gelecek teknolojileri muhabiri.
