Klasik içten yanmalı motorlarda olduğu benzer biçimde elektrikli araçlarda da performans oldukça mühim bir faktördür ve bilhassa vasıta seçerken dikkat edilen kriterlerin önderlik yapar.
Doğal olarak ki her elektrikli vasıta modelinin performansı farklıdır fakat bunu etkileyen faktörler ortak bir kategoride sayılabilir. Elektrikli vasıta seçerken konforun yanında hız, tüketim, güvenlik benzer biçimde kategorilerde değerlendirilmesi ihtiyaç duyulan değişkenlerdendir.
Seçim aşamasında dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Motor gücü,
- Batarya kapasitesi,
- Aerodinamik,
- Lastik tercihi,
- Sürüş modları.
Elektrikli araçlar maksimum performans için tork talebi, akü koşulları ve yakıt verimliliği benzer biçimde değişkenlere uygun sürüş modlarına nazaran elektrik motoruyla çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Sürüş modları, aracın verimliliğini ve performansını belirlerken değişik sürüş modları çoğu zaman enerji verimliliği, güç çıkışı ve rejeneratif frenleme dahil olmak suretiyle sürüş deneyiminin çeşitli yanlarını optimize ederek, çoklu önden savrulma karakteristikleri tasarlayarak değişik vasıta davranışları elde edilebilir.
Sürüş keyfinin iyileştirilmesi, düşük sürtünme koşullarına uyum sağlanması, aracın dönemeç alma tepkisini değişik şekillerde değiştiren yada aracın enerji verimliliğini en üst düzeye çıkaran durumlarla aracın davranışını istenildiği benzer biçimde ayarlanabilir.
Güç aktarma organları çeşitli sürüş modları sağlar ve gerçek sürüş koşullarına bağlı olarak uygun sürüş modu seçilebilir ve sürücünün talep etmiş olduğu torka nazaran motorların optimum hızı ve torku belirlenir. Bu da enerji tüketimini azaltır ve EV’lerin dinamik kapasitesini artırır. Bu bağlamda, bazı endüstriyel patentlerde sürücünün seçimine bağlı olarak vasıta tepkisini değiştirmeye yönelik sürüş modları belirlenir; sadece bunların bir çok, her bir sürüş modu için denetim sistemi tasarımına bütünsel bir yaklaşım olmaksızın, araca monte edilen değişik denetim sistemlerinin ayar parametrelerinin varyasyonunu basitçe açıklar.
İşte bazı yaygın sürüş modları ve bunların elektrikli araçların verimliliğini iyi mi etkilediği:
Eco Modu: Eco modu, enerji verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için tasarlanmıştır. Bu modda aracın güç çıkışı sınırlıdır ve gaz kelebeği tepkisi çoğunlukla azalır. Klima ve ısıtma sistemleri de daha azca enerji tüketecek şekilde ayarlanabilmektedir. Rejeneratif frenleme, yavaşlama esnasında daha çok enerji tasarrufu sağlamak için Eco modunda çoğu zaman daha agresiftir.
Standart Modu: Düzgüsel mod dengeli bir sürüş deneyimi sağlar. Güç ve verimliliğin iyi bir kombinasyonunu sunarak günlük sürüşe uygun hale getirir. Referans bir araçla benzer bir önden savrulma eğimine, hafifçe genişletilmiş bir doğrusal tepki bölgesine ve aynı maksimum yanal hızlanma değerine haiz bir vasıta sürüş moduna karşılık gelir.
Spor Modu: Spor modu maksimum güç ve performans sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Elektrik motorunun tam potansiyeliyle çalışmasına olanak tanır, bu da verimliliği azaltabilir sadece daha keyifli bir sürüş deneyimi sağlar. Mevcut lastik-yol sürtünme katsayısının belirlediği sınırlamalara nazaran devamlı olarak azaltılmış bir önden savrulma eğimine, genişletilmiş karakteristik doğrusallık değerine haizdir.
Özelleştirilebilir Modlar: Bazı EV’ler sürücülerin sürüş modlarını özelleştirmesine olanak tanır. Bu, sürücünün kendi tercihlerine ve sürüş koşullarına uyacak şekilde güç çıkışı, rejeneratif frenleme gücü ve klima kontrolü benzer biçimde çeşitli ayarları seçmesine olanak tanır. Özelleştirilebilir modlar verimlilik ve performans içinde bir denge kurabilir.
Menzil Modu: Kimi zaman EV’lerde bulunan menzil modu, enerji tasarrufu yaparak sürüş menzilini maksimuma çıkarmaya odaklanır. Tek bir şarjla menzili genişletmek için güç çıkışını, gaz kelebeği tepkisini sınırlayabilir ve hatta kabin iklim kontrolünü azaltabilir.
Tek Pedallı Sürüş: Bazı EV’ler, rejeneratif frenlemeyi en üst düzeye çıkaran tek pedallı bir sürüş modu sunar. Gaz pedalını kaldırdığınızda vasıta agresif bir halde yavaşlar; bu yalnızca verimliliği artırmakla kalmaz, hem de geleneksel frenlerdeki aşınmayı da azaltır.
Çekme Modu: Bu mod, ağır yüklerin çekilmesi için tasarlanmıştır. Çekme esnasında dengeyi ve verimliliği çoğaltmak için güç dağıtımını ve rejeneratif frenlemeyi optimize eder.
Sürüş modlarının avantajlarından bazıları şunlardır:
Fazlaca yönlülük: Sürüş modları, araçları oldukça çeşitli sürüş koşullarına ve amaçlara uyum sağlayabilecek şekilde oldukça yönlü hale getirir. Günlük işe gidip gelirken verimliliğe, otoyol geçişleri için fazladan güce yada negatif hava koşullarında daha iyi çekiş gücüne ihtiyacınız var ise, sürüş modları esneklik sağlar.
Enerji Verimliliği: Başta EV’ler olmak suretiyle birçok sürüş modu, enerji verimliliğini optimize edecek şekilde tasarlanmıştır. Eco yada Range modları, sürücülerin pil enerjisinden tutum etmesine ve bilhassa elektrikli araçlar için mühim olan sürüş menzilini genişletmesine destek olabilir.
Güvenlik: Sürüş modları, çeşitli vasıta parametrelerini ayarlayarak güvenliği artırabilir. Mesela, negatif hava koşullarında bazı modlar, savrulmayı yada kaymayı önlemek için çekiş kontrolünü ve denge sistemlerini optimize edebilir.
Performans: Canlı sürüşten hoşlananlar için, spor yada dinamik sürüş modları daha çok güç çıkışı, daha keskin gaz tepkisi ve gelişmiş yol tutuş özellikleri sağlar. Bu, sürüş deneyimini daha heyecanlı ve keyifli hale getirebilir.
Kişiselleştirme: Bazı araçlar, sürücülerin sürüş modlarını tercihlerine nazaran özelleştirmesine olanak tanır. Bu düzeyde kişiselleştirme, sürücülerin verimlilik, performans ve konfor içinde muhteşem dengeyi bulmasına olanak tanır.
Rejeneratif Frenleme: Rejeneratif frenleme çoğu zaman belirli sürüş modlarında geliştirilir; bu yalnızca enerji verimliliğini artırmakla kalmaz, hem de geleneksel fren sistemindeki aşınma ve yıpranmayı da azaltır.
Çekme: Ağır yükleri çekmek yada taşımak için tasarlanan sürüş modları, güç dağıtımını ve dengeyi optimize ederek bu görevleri daha güvenli ve verimli hale getirebilir.
Yol Koşullarına Uyum Sağlar: Bazı araçlarda arazi sürüşüne yada belirli yol koşullarına nazaran uyarlanmış modlar bulunur. Bu modlar sıkıntılı ortamlarda performansı ve güvenliği çoğaltmak için çekiş kontrolünü, süspansiyonu ve öteki parametreleri ayarlayabilir.
Menzil Uzatma: EV’lerde Eco ve Range modları benzer biçimde sürüş modları, aracın sürüş menzilini genişletmek için tasarlanmıştır; bu, bilhassa uzun yolculuklarda yada şarj altyapısı sınırı olan olduğunda kullanışlıdır.
Daha Azca Çevresel Tesir: Elektrikli araçlar, enerji tasarruflu sürüş modları sunarak sera gazı emisyonlarının azaltılmasına ve fosil yakıtlara bağımlılığın azaltılmasına katkıda bulunarak onları daha çevre dostu bir seçim haline getiriyor.
Sessiz Mod: Bazı araçlar, bilhassa lüks otomobiller ve hibritler, daha sakin bir sürüş deneyimi için motor yada motor gürültüsünü en aza indiren bir “sessiz mod” sunar; bu, yolculara şoförlük yaparken yada yerleşim alanlarında vasıta kullanırken yararlı olabilir.
Sürücü Eğitimi: Bazı sürüş modları yeni yada deneyimsiz sürücülerin eğitilmesine destek olmak için kullanılabilir. Mesela vale modu, dikkatsiz sürüşü önlemek için aracın güç çıkışını sınırlayabilir.
Görüşmek dileğiyle…
