Kurak geçen güz ve kış aylarından sonrasında bahar ayında artan yağışlar, buğday verimliliği açısından Türkiye’nin yüzünü güldürdü. (TMO) Toprak Mahsülleri Ofisi’nin uyguladığı alım politikası ve teşvikler, çiftçilerin buğday ekimine yönelmesine katkıda bulunarak ekim alanı oranında yüzde 5 artışa yansıdı. Türkiye’nin en büyük buğday unu üreticilerinden ve ihracatçılarından Zirve Un’un Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Gürsel Erbap, merakla beklenen hasat döneminde buğday tedariğinde önceki yıla nazaran yüzde 10 oranında verim artışına işaret ederken pandemi, dünyanın tahıl ambarı iki ülke Rusya ve Ukrayna’nın savaşı ve iklim koşulları sebebiyle önümüzdeki süreçte ülkelerin en büyük problemininin ‘besin tedariği’ olacağının altını çiziyor. Bu süreçte en doğru adımın ‘sürdürülebilir ziraat ve verimlilik esaslı üretim’ bulunduğunu vurgulayan Erbap, Zirve Un olarak ziraat ülkesi olan Türkiye’de ekim alanlarını ve verimliliği artıracak çalışmalara hız verdiklerini belirtiyor. 2022 yılını 4,1 Milyar TL ciro ile kapatan Zirve Un; depo, üretim ve lojistik yatırımları ile 2023 senesinde yüzde 46 gelişme ve 6 Milyar TL ciro hedefinde…
Dünya ziraat piyasalarında enflasyon baskısı ile tedirginlikler devam ederken Türkiye’de ise tarımın ana gündemi kuraklık ve naturel felaketlerin tetiklediği besin enflasyonu beklentisi… Uygulanan teşvikler sonrası üretimde yaşanmış olan artışın gelecek tesirleri merakla beklenirken şimdi gözler hasat döneminde… Tarımsal üretimde tarladan sofraya entegre süreç yöneterek kıymet zinciri oluşturan Zirve Un’un Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Gürsel Erbap, 2023/2024 sezonunda dünya buğday üretiminin bundan önceki yıla oranla ortalama yüzde 2 azalmasına karşın dünya buğday stoklarının 277 milyon ton devredeceğini, yeni gelecek hasatlarla beraber de bir buğday sıkıntısı gözlenmediğini açıklıyor. Yaklaşmakta olan hasat sebebiyle fiyatların mühim oranda düştüğünü belirten Erbap, yakın gelecekte artan sıcaklıklar ve azalacak yağışlardan dolayı dünya nüfusunu beslemenin zorlaşacağına dikkat çekerken pandemi, savaşlar ve iklim koşulları sebebiyle önümüzdeki süreçte ülkelerin en büyük problemininin ‘besin tedariği’ olacağının altını çiziyor.
Tarımsal ürünlerin ekimi, hasatı, depolanması ve sevki mevzusunda duyarlı dönem
Önümüzdeki yazları bilhassa Temmuz ve Ağustos’un son 100 senenin en sıcak ayları olacağını belirten Erbap, ‘Bilimsel veriler dünyanın averaj ısı verisinin 1860 yılı ile 2022 yılları aralığında ortalama 2°C arttığını gösteriyor. Eko sistemimiz yangın, sel, rüzgâr fırtınası, böcek nüfusundaki artışlar, ormanların azalması, madencilik ve aşırı kimyasal ilaçların kullanımı benzer biçimde dış etmenler sebebiyle bozuluyor. Bu sebeplerden dolayı azalan biyoçeşitlilik, artan kimyasal kirlilik ve CO2 tarımsal verimi negatif etkileyecek. Buradan yola çıkarsak tarımsal ürünlerin ekimi, hasatı, depolanması ve gereksinim duyulan bölgelere sevki mevzusunda daha dikkatli olunması ihtiyaç duyulan bir döneme giriyoruz. Pandemi, Rusya-Ukrayna Savaşı ve iklim koşullarının verdiği sinyallere nazaran önümüzdeki süreçte sürdürülebilir ve akıllı ziraat emek harcamaları oldukça ehemmiyet kazanacak. Biz Zirve Un olarak tohum tarafında Marmara Bölgesi’nde üç ayrı alanda 80’e yakın tohumun geliştirilmesi adına sahada çalışmalarımıza başladık. Sertifikalı tohum kullanımını artırılması için teşviklerin artırılması, alım ve satış zamanı meydana getirilen desteklerin ziraatçi maliyetine uygun olarak belirlenmesi, alım garantisi verilmesi, toplu ürün politikaları yerine ürün bazında politikalar geliştirilmesi, kuraklığa ve hastalıklara karşı dayanıklı tohum çeşitlerinin geliştirilmesi benzer biçimde konuların hayata geçirilmesi bu süreçte önleyici olacaktır. ‘ şeklinde konuştu.
Ekim alanlarındaki düşüş rekolteyi etkiliyor
Rusya Ukrayna Savaşı sonrasında yükselen dünya buğday fiyatlarının 2023 yılı Mart ayından itibaren düşmeye başladığını belirten Erbap, cenk sonrası Ukrayna’da ekim alanlarında yüzde 40 oranında düşüş yaşandığını belirtiyor. ‘Hem buğday hem de mısır bitkisinde mühim ihracatçılardan kabul edilen Ukrayna’nın bu durumu önümüzdeki dönemlerde fiyat ve hammadde temininde ithalatçı ülkeler açısından mesele teşkil edebilir.’ şeklinde konuşan Erbap, Türkiye’de de 2001 ile 2022 yılları aralığında ziraat alanlarında ortalama yüzde 12’lik düşüş gözlemlendiğini deklare etti. Düşüşün en mühim sebeplerinden birisinin oldukca senelik bitkilere kayış bulunduğunu belirten Erbap, bu durumun Türkiye tarımında oldukca ciddi bir risk teşkil ettiğini söylemiş oldu. Tarıma elverişli toprakların bir bölümünde konut yada endüstri alanına kayması da Türkiye’de sürdürülebilir ziraat için mühim bir mesele teşkil ediyor.
Zelzele bölgesi Türkiye’deki ziraat arazilerinin yüzde 15’inden fazlasını oluşturuyor
Türkiye’deki toplam ziraat arazilerinin ortalama yüzde 15’inden fazlasını ve toplam bitkisel üretimin yüzde 25’ini oluşturan zelzele bölgelerinin tarımsal üretim bilançosuna da dikkat çeken Erbap, zelzele dolayısıyla ziraat arazilerinde meydana gelen yer kaymaları, heyelanlar, çatlaklar, yarıklar ve kırılmaların ziraat arazilerinin kullanılmasını zorlaştırdığını belirtiyor. Bu zararları en aza indirmek ve bölgede tarımın tekrardan canlandırılması adına Zirve Un, bölgede tarıma devam eden çiftçiye bedelsiz tohum ve mühendislik desteğiyle bölge halkının ve çiftçinin yanında oluyor. Depremde yıkılan yada dönüşüm sebebiyle yıkılıp tekrardan inşa edilecek olan binaların molozlarının asbest tehlikesi doğurduğuna değinen Erbap, bu molozların ziraat arazilerine ve su havzalarının olduğu alanları dökülmemesi icap ettiğini belirtiyor. Şehirlerin tekrardan inşa sürecinde doğru planlamaya dikkat çeken Erbap’a nazaran yıkılan konut ve iş yerlerinin tekrardan inşa sürecinde zelzele riski azca bölgelerin seçilmesi gerektiği benzer biçimde tarımsal alanlardan uzaklığın da dikkate alınması gerekiyor.
Türkiye, dünya tahıl ticaretinde stratejik bir öneme haiz
2022 senesinde ortalama 19,8 milyon ton buğday hasadı gerçekleştiğini vurgulayan Erbap, ‘Türkiye buğdayda kendi kendine yeten bir ülke… Türkiye’de doğru ziraat politikaları ile hareket edilirse ve bilhassa bu yıl olduğu benzer biçimde TMO ziraat desteklerini devam ettirirse buğday üretiminde mühim bir artış olacaktır. Ziraat arazilerinin birleştirilmesi ve toplulaştırma yaparak ekilmeyen alanları tarıma kazandırarak, verimlilik yatırımları yaparak ve teknolojiye entegre ederek mevcut üretimini yüzde 60 oranında artırabilir. Bu demek oluyor ki ithal etmeden ihracat potansiyeline kavuşarak katma kıymetli bir iktisat yaratmak mümkün.’ diyor. Türkiye’de 2022 senesinde 19,8 milyon ton buğday üretimi gerçekleşirken 2023’te bu rakamın 22 milyon tonu aşması umut ediliyor.
Üretimden depolamaya, lojistikten hususi ürün geliştirmeye kadar entegre süreç
Teknolojik tarımsal verileri ve ar-ge çalışmalarını çiftçilerle buluşturan Zirve Un, tohum, ekim, ilaçlama, gübre ve hasat aşamalarında oluşabilecek kayıpları tespit ederek çözüm önerileri sunuyor. Türkiye un ihracatında en büyük şirketleri içinde yerini alan Zirve Un, senelik 438 bin ton buğday kırma kapasitesi, senelik 350 bin ton un üretimi, 20 bin m2 ileri teknoloji tesisi, her geçen yıl genişleyen satış & dağıtım ağı ile büyümesini sürdürüyor. Afrika, Asya, Cenup ABD ve Orta Doğu bölgelerindeki 41 ülkeye ihracat gerçekleştiren Zirve Un, kaliteli ürün ve hizmet yaklaşımı ile üretimden depolamaya, lojistikten hususi ürüne kuvvetli bir entegre yapılanmaya haiz. Zirve Un, evsel kullanımdan fırın ve restoranlara, otellerden baklava ve hamurculara kadar geniş bir skalada ihtiyaca ve kullanım amacına hususi ürünler geliştiriyor. Kapasitesinin yüzde 65-70’lik kısmını ihracat pazarlarında değerlendiren Zirve Un, 2023 ilk çeyreğinde genişlettiği pazar ağında volüm artışı ve ürün portföyünde katma kıymetli ürünlere geçişle beraber büyümesini hızlandırdı.
